Rachelorie

Vanaf nu hier een verzameling van mijn theorie.
Kunst academie theorie en een beetje van het leven.

Act of faith, In Groningen 2007

Het is een feit volgens Leviticus 18:22/ Romans 1.26.27 Homosex is sin. Al prekend op een t shirt van een streetpreacher staat dit te lezen. Een publieke uiting van een conservatieve christelijke opvattingen in Amerika. Er wordt niet geschroomd anders denkende te beledigen. Hun waarheid gebaseerd op wat? Geloof is onmisbaar voor de een en ondenkbaar voor de ander. Voor mij is het onbegrijpbaar. Tastloos, een oase van iets wat zo mooi lijkt te zijn, de hemel. Maar achter het masker bevind zich vaak regelrecht de hel. Ieder zijn waarheid, gevaarlijke waarheden, interpretaties om leed, geweld, verminking goed te keuren. Vol overga jezelf bloot stellen aan geloof waarbij je beland in extase maar vaak ook in een exces. En al wil je jezelf er niet aan blootstellen, dan wordt het voor je gedaan. Homoseksualiteit een zonde? Zonde dat er niet verder gekeken wordt! Menselijke tekortkomingen om in een breder perspectief te kijken. Er zijn genoeg van dit soort tekortkomingen te zien tijdens de overvolle expositie. De ene foto maakt meer indruk dan de ander. Er zitten mooie foto’s bij en foto’s die ik persoonlijk minder vind. Maar over het algemeen kennen mijn ogen de beelden en mijn oren de verhalen. We lijken het gewend te zijn geworden beelden te zien van geloof, geweld en oorlog. Een aantal weken geleden zat ik in de wachtkamer van mijn dokter (even tussen haakjes niet voor mijn geaardheid) ik las de VN waarin een special zat van Noorderlicht. Bladerend door de herkenbare foto’s stuitte ik op een foto van Andrew Testa. In eerste instantie een herkenbaar beeld, maar iets trok me aan om verder te lezen. Sindsdien is de foto en het verhaal blijven hangen. Ik schrok van mezelf en mijn oordeel over het beeld. Een oorlogslachtoffer, te dicht bij een aanslag? Nee, een meisje van 15 wat met zuur was overgoten nadat ze een huwelijks aanzoek had geweigerd. Dit raakte mij enorm omdat dit zo persoonsgericht is. Niet voor te stellen, ondenkbaar. Een opzichzelfstaande gebeurtenis? Nee, een foto uit de reeks Acid Attacks in Bangladesh. Honderden meisjes zijn er per jaar het slachtoffer van. Ze hebben seksueel contact geweigerd of een huwelijksaanzoek. Als straf worden ze overgoten met het in het land zo goedkope zuur. Daders gaan vrijuit, maar de meisjes blijven verminkt en verstoten van de omgeving achter. De meisjes krijgen een vraag van welke aard dan ook, maar kunnen eigenlijk maar een antwoord geven. Wat voor kracht heb nodig om nee te zeggen en te kiezen voor je vrijheid als je weet wat blijkbaar de gewoonte is. Wat is je vrijheid nadat je nee zegt? De foto’s in het echt zijn nog heftiger. Drie op een rij. Niet rechtopstaand zoals in het tijdschrift maar vierkant. Dit geeft net wat meer gewicht. De foto’s zijn eenvoudig van opzet, maar zeer intiem, doordringend en persoonlijk. Een benadering van de fotograaf door middel van respect. Bloot maar geen naakt. Krachtige vrouwen die geholpen moeten worden. Geen poespas, weinig kleur, onderwerp centraal, en ingetogen. De kleuren van de wonden zijn des te heftiger en worden door het contrast van de achtergrond extra benadrukt. Andrew Testa geboren in Groot- Brittannie 1965 won met Acid Attacks de Amnesty International Media Award for Photojournalism.

Een andere fotograaf die mijn aandacht trok door dezelfde chokering van persoonlijke gerichtheid en de aanval hierop was Daimon Xanthopoulos. Met zijn serie Hidden War uit Oeganda 2005. In eerste instantie trokken de beelden mij doordat de kleuren opvielen. Mooie kleurtonen rood, groen, oranje en blauw. Het geen echter te zien was temidden van die kleuren gaf een totaal ander minder mooi beeld. Gehavende mensen geestelijk en letterlijk. De foto van de 18 jarige Nancy Auma heeft me net als bij de vorige meisjes uit Acid Attack erg aangegrepen. Ik ben hier echt te gevoelig voor en sta mijn tranen te bedwingen tijdens het lezen van de tekst en het aanzien van de foto. Het meisje wat me aanstaart vanuit het ziekenhuis geeft net zoals het ander starende meisje een boze lading vol onbegrip. De foto is intiem, recht voor zijn raap en spiegeld de harde waarheid van haar omgeving. Het kleurgebruik in de achtergrond is vrolijk waardoor het contrast extra groot wordt met hetgeen er in de foto centraal staat. Nancy liep met haar jongere broer over straat toen rebellen van het verzetsleger van de heer hem ontvoerde en haar oren, neus en lippen afsneden bij wijze van straf. Daimon geboren in 1979 Nederland werkt als freelance fotograaf op langdurige projecten. In zijn werk staan vooral kinderen in nood centraal. Beide fotografen laten persoonlijk leed van dichtbij zien. Persoonlijk en ontrokken uit het groter geheel van een groep. Het leed wat deze foto’s laten zien komt niet op het nieuws. Wat op het nieuws komt kennen we wel maar dit in combinatie met het geloof en vooral het feit dat het niet iets is wat op zichzelf staat, was voor mij een nieuwe ervaring. Het was er een vol onbegrip.

Ter afsluiter het idee zoals het eruit zou moeten zien kies ik voor de foto’s van Nazif Topcuoglu geboren in Turkije 1953 en afgestudeerd als fotograaf en architect. Met recent readers/ curiosity and experience (Turkije 2003-2006) creëert hij een beeld waarvan mijn eerste reactie was hier klopt iets niet. Het lijkt een still uit een toneelstuk waarbij het geloof wordt bekritiseerd. Hij bekritiseerd de islamitische maatschappij met zijn geënsceneerde foto’s omdat volgens hem in deze maatschappij de helft van het maatschappelijke kapitaal, namelijk de vrouw wordt uitgeschakeld. De vrouw heeft niet het recht kennis te vergaren. Hij creëert een fantasie wereld door middel van een theatrale weergave. In deze werkelijkheid is alles toegestaan. Bevrediging van onderzoek, nieuwsgierigheid van kennis en het spelen van erotische spelletjes. Hij laat op de foto’s duidelijk interactie zien tussen de meisjes. Mimiek, expressie en lichaamstaal spelen hierin een grote rol. Hij stelt niet 1 ding centraal in zijn foto. Hij gebruik in zijn compositie het gehele beeldvlak om zijn verhaal te vertellen.

Er ontstaat een soort spel wat boeit om naar te kijken. Er gebeurd wat, en niet dat wat zo normaal is in die maatschappij. Hij zet zijn beelden aan door middel van een donkere achtergrond en neutrale kleuren op de voorgrond. Hier springen dan weer fellere nuances uit in kleding van de meisjes. Verder vond ik vele foto’s mooi. Ze waren voor mij vaak alleen niet direct koppelbaar aan het thema en hadden bijschrift nodig. Over het algemeen ben ik gecharmeerd van zwart wit fotografie, en dan vooral de analoge afdrukken. Echter binnen deze tentoonstelling waren de beelden die mij opvielen vooral in kleur. Deze waren dan wel weer vrij neutraal met uitspringende kleuren of overheersend door 1 kleur. Voordat ik deze tentoonstelling bezocht heb ik de tentoonstelling gezien van Abbas, Children of Abraham in de Noorderlicht fotogalerie. Hier hingen alleen maar analoge zwart wit foto’s. Het waren foto’s waarop in een oog opslag te zien was wat het geloof is, wat dit betekend en wat het gevolg hiervan is. Hij maakt hierin goed gebruik van compositie, detail, schaduw en licht. Dit zorgde ervoor dat er sterke voor zich sprekende foto’s hingen. Dit miste ik persoonlijk in veel foto’s in Der AA-kerk. Dit kan ook komen door de hoeveelheid foto’s en diversiteit hierin. Omdat de foto’s kriskras door elkaar hingen kwamen niet alle beelden evengoed tot zijn recht. Sommige werken leken wat betreft grote en onderwerp op elkaar en hingen zo dat ze van 1 fotograaf leken. Bij het lezen van bijschrift kwam je dan tot de ontdekking dat het niet ging om 1 reeks. Over het algemeen was er wel door grote, kleurgebruik en manier van inlijsting goed te zien welke foto’s bij elkaar hoorde en welke weer bij een andere serie. Dit vind ik zelf een goede manier als je zo kolosaal een tentoonstelling in elkaar moet zetten. Wel belangrijk is dat je dit dan volhoud over de gehele tentoonstelling. Het is van belang dat je iedere fotograaf evenveel aandacht geeft in een gezamenlijke tentoonstelling. Het werk moet goed tot zijn recht kunnen komen. Ik vond dit niet altijd geslaagd. Dit kwam omdat sommige werken erg hoog hingen. Dit maakt kijken al lastig, maar als er dan ook nog grote bouwlampen zijn die verblindend werken wordt het erg lastig. Bij sommige werken ging de achtergrond ook erg mee spelen. Dit kwam door de belichting van de andere kant waardoor de ophangframes soms goed zichtbaar werden. Ook was er een gangetje van breed met werken aan beide kanten. Afstand nemen van werk was hier niet haalbaar waardoor je ook dit werk niet goed kon beoordelen. Over het algemeen vond ik de opzet onoverzichtelijk. Dit vind ik in vergelijking met andere foto-exposities die ik heb gezien in kerken zoals meerdere malen de world press photo. De kerk was daar niet afgeschermd en er stonden grote borden met aan weerzijde foto’ s. Dit geeft een ruimtelijke en overzichtelijke werking waarin de sfeer elementen van de kerk zichtbaar bleven. Dat was tijdens deze tentoonstelling absoluut niet. Mijn eerste indruk was dat ik dacht dat ze geprobeerd hadden door de hoge wanden de kerk te neutraliseren en te ontrekken van zijn betekenis zodat alle geloven tot zijn recht konden komen. Ik vond dat een goede keuze maar ik vond de uitstraling ervan koud en het maakte voor mijn gevoel het geheel onoverzichtelijk en rommelig. Het gevoel van rommeligheid ontstond bij mij vooral door de werking van de panelen. Zeker bij bepaald licht keek je er dwars doorheen en zag je de ophang en span frames. Opzet naar mijn mening niet geslaagd. Later raakte ik aan de praat met een van de medewerkers waaraan ik vroeg wat de reden was van deze wanden vergeleken met de vorige tentoonstellingen. Ze gaf aan dat ze eens wat anders wilde en vooral ten aanzien van deze tentoonstelling. Ze wilde voor een transparantie zorgen waarbij alle geloven in een geloofshuis samen konden komen. Mooi idee. Alle geloven samen, geen strijd. De rommeligheid was hiermee niet weg. Ze gaf aan dat de frames zo niet bedoeld waren maar dat door omstandigheden alles was verstevigd door extra latten. Ik denk dat er andere vormen van transparantie zijn die misschien beter hadden aangesloten. De hoeveelheid, de diversiteit, de overwoekering en de contrastrijkheid van de werken sluit wel weer mooi aan in de vergelijking met het geloof in zijn hoeveelheid. Op sommige panelen kwamen de contrasten van de geloven subtiel of hard bij elkaar. Neem zo de Ku Klux Klan serie met racistische leuzen met pal daaronder foto’s gemaakt in Madagaskar. Eindconclusie van de tentoonstelling. Ik had al niet zo veel met het geloof, het geloof ook niet met mij, maar de tentoonstelling heeft de reden waarom nogmaals bevestigd en versterkt. Veel vraagtekens in dit verslag. Geloof is voor mij een groot vraagteken! De voordelen van geloof lijken niet op te wegen tegen de nadelen ervan. Voor de gelovende zelf maar ook voor de niet gelovigen, of buitenvalige. Geloof maakt boos, misselijk, verdrietig en geeft heel veel onbegrip. Toch lijkt het nodig te zijn dat het bestaat. Een ding is naar mijn mening zeker als er een God bestaat had hij het geloof zo niet bedoeld!